آيا الماس در ايران كشف شده است؟
خبرهاي ضد و نقيضي از كشف الماس در ايران به گوش مي رسد. برخي از افراد ادعا دارند توانسته اند ذخاير بزرگي از معدن الماس را اكتشاف كنند. واقعيت اينجاست كه كشور ايران از مناطق مستعد اكتشاف الماس است و امكان كشف معادن الماس در ايران به دليل كمربندهاى افيوليتى دور از ذهن نيست. افيوليت مجموعه‌اي از سنگ‌هاي لايه‌لايه با توالي بالا خاص است. زمين شناسان معتقدند افيوليت ها لايه هايي از زير اقيانوس ها هستند كه سرد شده اند. آنچه مسلم است معادن غني سنگ هاي قيمتي و نيمه قيمتي به وفور در داخل كشور نيز يافت مي شود از معادن الماس جهان سالانه بيش از يك ميليارد قيراط الماس استخراج مي شود.
مهم ترين معادن ده گانه الماس جهان در اين مناطق واقع شده اند:
- معدن «جوبلي»، در منطقه ياكوتيا در روسيه
- معدن «اوداچني» ، در منطقه ياكوتيا در روسيه
- «مير» سومين معدن بزرگ جهان در روسيه
- معدن «آرگايل» در منطقه كيمبرلي در استرالياي غربي
- معدن «كاتوكا» در منطقه سائوريمو در آنگولا
- معدن «ونتيا» در ايالت ليمپوپو ، افريقاي جنوبي
- معدن گِريب، در روسيه
- معدن «جونانگ» در كشور بوتسوانا ، جنوب افريقا
- معدن « اُراپا » در كشور بوتسوانا ، جنوب افريقا
- معدن «باشوبينس‌كايا» در ياكوتياي روسيه
آيا تاكنون در ايران معادن الماس كشف شده است؟
معادن بزرگ الماس در ايران در حجم و ظرفيت معادن بزرگ جهاني وجود ندارد. تاكنون از نظر اقتصادي، اكتشاف گسترده اي از الماس ايراني درسطح كشور ديده نشده است. اخيرا ذراتي از الماس در استان سيستان و بلوچستان كشف شده كه احتمال وجود معادن الماس در ايران را بيشتر كرده است. در منطقه كوه سفيد سراوان و كوه سرخ در استان سيستان و بلوچستان به مقدار محدودي پودر الماس به همراه سنگ هاي قيمتي اكتشاف شده است. سازمان زمين شناسي كشور در اين مورد نظر مثبتي ندارد ولي منكر وجود الماس در مناطق شرقي كشور نيز نشده است. به نقل از اين سازمان امكان كشف معادن بزرگ الماس در ايران با ظرفيت معادن بزرگ جهاني منتفي است. اما برخي از آگاهان با توجه به همساني زمين هاي منطقه با كشورهاي همسايه، به احتمال وجود ذخاير الماس در ايران خوش بينانه نگاه مي كنند.
لازم به ذكر است كه در كشور افغانستان نيز ذخاير الماس و ديگر سنگ هاي قيمتي كشف شده است. با توجه به مشابهت لايه هاي زمين در شرق ايران و افغانستان، امكان كشف ذخاير الماس در ايران نيز وجود دارد. هندوستان نيز از ديگر كشورهاي منطقه است كه به معادن الماس دست يافته است. تجارت جهاني الماس به لحاظ ارزش اقتصادي بسيار ارزشمندتر از ديگر سنگ ها و فلزات گرانبها است. هنوز به صورت رسمي و گسترده در زمينه اكتشاف معادن الماس در ايران كار نشده است. تا كنون در حدود 14 هزار گونه الماس شناسايي شده كه به لحاظ كيفيت و قيمت يكسان نيستند.
چهار عامل در قيمت گذاري الماس اصلي ترين نقش را دارند:
- درجه خلوص گوهر الماس ( كاني طبيعي)
- رنگ الماس طبيعي
- نحوه تراش الماس
- اندازه بزرگي و وزن سنگ الماس
گنجينه اي از الماس در ايران
طبق جديدترين يافته هاي زمين شناسي در زير پوسته زمين بزرگترين ذخاير الماس ، پنهان شده است. الماس همان كربن خالص است كه تحمل فشار در طي ميليون ها سال به صورت شفاف و درخشان درآمده است. بزرگترين ذخاير الماس در ايران و جهان غير قابل دسترسي هستند. نتايج حاصل از امواج راديويي و پرتو نگاري ژئو سيستم هاي زمين نشان مي دهد كه ذخاير غني الماس در اعماق 145 تا 240 كيلومتري پايين تر از سطح زمين به وفور وجود دارد. در واقع جهانيان روي كوهي از الماس نشسته اند ولي امكان استخراج ان را ندارند. در حال حاضر علم روز دنيا راهي براي دستيابي به كوه هاي مدفون الماس پيدا نكرده است. بزرگترين معادن الماس تنها ذره اي از ثروت عظيمي هستند كه در دل زمين نهفته است.
بزرگترين الماس كشف شده در دنيا متعلق به معادن آفريقاي جنوبي بوده و عبارتند از:
- الماس كولينان با وزن 3106 قيراطكه در سال 1905 ميلادي كشف شد.
- الماسي بزرگ با وزن 995 قيراط از معدن آفريقاي جنوبي يافت شده است.
- الماس با وزن 530 قيراط كه با نام ستاره بزرگ افريقا شهرت پيدا كرده است.
مناطق اميد بخش براي اكتشاف سنگ هاي قيمتي و الماس در ايران كجاست؟
به طور كلي كاني هاي ارزشمند به دو گروه سنگ هاي قيمتي و نيمه قيمتي تقسيم مي شوند. گوهرهاي ايراني داراي كيفيت خوبي هستند شايد معروف ترين سنگ قيمتي ايران، فيروزه نيشابور باشد. شرايط مختلف زمين شناسي، فشار، دما، بافت منطقه و زمان عواملي هستند كه در تشكيل سنگ هاي معدني تاثيرگذارند. با توجه به كمربندهاي افيوليتي، ايران نيز مي تواند جزء مناطق مستعد اكتشاف براي الماس باشد. در حال حاضر بيش از 200 محدوده داراي پتانسيل بالا و با ارزش از سنگ هاي قيمتي در شهرهاي مختلف شناسايي شده است. معدن الماس در ايران به صورت گسترده در اين نواحي وجود ندارد.
برخي از مناطق مستعد اكتشاف گوهرهاي قيمتي در داخل كشور عبارتند از:
- رگه هاي پگماتيتي گرانيت الوند داراي توپاز
- آپليتهاي توده گرانيتي الوند واقع در دره عباس آباد
- منطقه بزمان واقع در استان سيستان و بلوچستان با پتانسيل زيركان
- پگماتيت هاي مشهد و همدان داراي پتانسيل بريل
- ذخاير عقيق ( گوهر آگات) در ميانه، خور، بايگ تربت حيدريه، فردوس، جنوب شرق زنجان، بيرجند، كرمان، خراسان رضوي، عقيق شجري بمرود در خراسان جنوبي
- انواع زمرد سبز( گارنت) در سمنان جندق، منطقه بابا نظر زنجان، جنوب استان كرمان، سيستان و بلوچستان، همدان و بيرجند
- ياقوت كبود يا سافير (Sapphire) در سيستان و بلوچستان، تكاب، مشهد، همدان
- ذخاير فيروزه ايران در نيشابور، باغو دامغان، ساوه، كرمان
بزرگترين الماس در ايران كجا نگهداري مي شود؟
الماس درياي نور يكي از بزرگترين الماس هاي جهان بخشي از گنجينه ملي كشور است. اين الماس منحصر به فرد داراي رنگ گلبهي- صورتي و به وزن 182 قيراط است. اين الماس ناياب هم اكنون در موزه جواهرات ملي ايران و به عنوان پشتوانه اقتصادي ايران شناخته مي شود. علاوه بر درياي نور، گنجينه هاي ديگري نيز در اين موزه نگهداري مي شوند كه ذخاير الماس در ايران هستند. براي مثال
- تاج پهلوي ساخته شده از طلا و نقره مزين به نگين هاي الماس برليان، مرواريد، ياقوت كبود و زمرد درشت
- تاج كياني شاهان قاجار با نگين هايي از الماس، زمرد، ياقوت و مرواريد
- جقه نادري كه داراي سنگ زمرد بزرگي در مركز و چندين الماس زير و درشت است.
براي شركت در كلاس هاي آزاد آموزش طراحي طلا و جواهرات از لينك زير استفاده كنيد: